Vergrijzing zorgt voor grote problemen: alle beetjes fusion kunnen helpen!
In mijn boek geef ik aan dat het fusion denken een mogelijke aanzet kan zijn om ingewikkelde problemen op te lossen. Dat dit niet altijd met grote en ingewikkelde constructies hoeft te gebeuren bewijst een klein initiatief in het Duitse Riedlingen dat met een originele samenwerking het grote probleem van de vergrijzing – dat nu ook in Europa “Japanse” proporties begint aan te nemen – toch een beetje lichter maakt. Alle beetjes fusion kunnen helpen.
Vergrijzingskosten lopen hoog op
Het 2012 Ageing Report van de Europese Commissie schetst een ontluisterend beeld van de Belgische vergrijzingskosten. Volgens dat rapport lopen de budgettaire meerkosten van de vergrijzing tegen 2060 op tot 9,1 procent van het bbp, 34,6 miljard euro. Dat is 2,5 procentpunt meer dat de voorspelde meerkosten in het Ageing Report van 2009 toen er sprake was van 6,6 procent van het bbp (25,1 miljard euro). Uit een studie in de lente van 2013 verschenen studie van de economen André Decoster en Pieter Vanleenhove bleek dan weer dat elk kinds dat in 2010 in België werd geboren tijdens zijn leven 181.000 euro extra belastingen zal moeten betalen om de kosten van de vergrijzing op te vangen en de staatsfinanciën in evenwicht te houden.
Wie zorgt voor het groeiende aantal ouderen?
In Duitsland zorgt de vergrijzing ook voor problemen die niet vaak belicht worden: steeds meer jongeren trekken weg uit kleine dorpen waar een toenemend aantal ouderen nood heeft aan zorg. Gelukkig is het besef gegroeid dat ook ouderen zorgtaken op zich kunnen nemen. Ouderdom kent vele gradaties. In het Duitse stadje Riedlingen kijken ze naar wat mensen nog wel kunnen en werken ze al twintig jaar volgens het principe van zorgruil. Het project is geboren uit noodzaak, maar is bijzonder succesvol.
Laat ouderen andere senioren helpen
Bürger helfen Bürgen heet dit initiatief van het Seniorengenossenschaft in Riedlingen. Het idee is simpel. Iedereen doet wat hij wel kan. Jongere senioren helpen de ouderen. Voor deze werkzaamheden laten ze zich uitbetalen. In geld of beter nog: in uren. Die uren kunnen ze later weer inwisselen wanneer zij zelf hulp nodig hebben. Zo brengt de 73-jarige Herr Sandner iedere dag maaltijden rond voor mensen die slecht te been zijn of het niet meer kunnen opbrengen om iedere dag voor zichzelf te koken. Maar hij ontvangt geen geld voor zijn werkzaamheden. Hij spaart de uren op voor als hij zelf hulpbehoevend wordt. Ieder uur dat hij werkt mag hij later weer incasseren. Op dit moment gebruikt hij al drie uur per week voor een schoonmaakster die hem helpt met de huishouding.
Tijd dat senioren in rusthuis verblijven met de helft gedaald
In Riedlingen zijn er inmiddels 650 senioren die voor elkaar schoonmaken, boodschappen doen, wassen, eten brengen of gewoon klaar staan voor een praatje. Ook verpleegkundige werkzaamheden zijn mogelijk. Zij worden wel gewoon met geld betaald. En het systeem werkt. Twintig jaar geleden woonden senioren in Riedlingen gemiddeld de laatste 18 maanden van hun leven in een tehuis, nu is dat dankzij Bürger helfen Bürgen nog maar negen maanden. Als wat op kleine schaal in Riedlingen gebeurt op grote schaal in ons land zou kunnen worden toegepast zou dit in de eerste plaats gigantische besparingen opleveren. Maar minstens even belangrijk is dat het aan het leven van veel bejaarden, die er nu vaak een beetje verloren bij lopen, heel wat meer zin zou geven. Het is een eenvoudig fusion idee dat veel kan teweegbrengen